جستجوی معنایی چیست؟
سمانتیک سرچ یا جستجوی معنایی، یک روند بازیابی اطلاعات است که توسط موتورهای جستجوگر بکار برده میشود تا نزدیکترین نتیجه مربوط به جستجوی کاربران را نمایش دهد. قبلا جستجو بر اساس تطبیق عینی با کلمات کلیدی بود، اما امروزه گوگل با این قابلیت به لایههای عمیقتری از مفاهیم عبارات میپردازد. در حقیقت جستجوی معنایی با تلاش برای درک نیّت و مقصود جستجو کننده از طریق بررسی معنای کلمات و عبارات در متن، در فضای دادههای قابل جستجو در پی تولید نتایج مرتبطتری برای جستجوی کاربر است.
اهمیت و ضروریت جستجوی معنایی
با اینکه عوامل بی شماری در اصول جستجوی معنایی وجود دارد، اما ضرورت و اهمیت تاثیر آن در سئو به آسانی قابل درک است. مواردی که جستجوی معنایی به آن میپردازد مانند: کلمات متنوعی که کاربران استفاده میکنند و عینا شبیه عبارات محتوای مورد نظر نیست، ضرورت درک روابط بین سلسله مراتب لغوی و entity ها، جستجوهایی که به طور ناخواسته مبهم میباشند، درنظر گرفتن علایق و تمایلات شخصی و …

در برخی از مواقع هنگام جستجو نمیدانیم چطور سوال خود را درست مطرح کنیم. مثلا یک آهنگ شنیدهاید اما آن را نمیشناسید و از آن خوشتان میآید. شروع به جستجوی بخشهایی از متن آهنگ در گوگل میکنید تا آن را پیدا نمایید. در حالت پیچیدهتر میتوان با مقایسه آنچه که در گوگل تایپ میکنید و آنچه که به Siri ، Alexa یا Google Assistant میگویید، کلمات کلیدی را به مکالمه تبدیل کنید. راههای مختلفی برای این کار وجود دارد که موتورهای جستجو باید قادر به شناسایی تمام آنها باشد. در این صورت محتوای ایندکس شده در موتورهای جستجو از لحاظ معنا با عبارت جستجو شده توسط کاربر، مطابقت معنایی داده میشود.
هدف از جستجوی مفهومی
هدف از جستجوی معنایی و یا مفهومی این است که موتورهای جستجو از کلمات و عبارات کلیدی فراتر بروند و نیت کاربر از عبارتی که در هر زمینهای جستجو میکنند را بهتر درک نمایند. هم چنین با بررسی فاکتورهایی مانند تاریخچه جستجوی کاربر و ایجاد ارتباط بین آنها، به جای نمایش ده نتیجه ی جستجو که بر اساس کلمات جستجو طبقه بندی میشوند، ممکن است به اندازه کافی برای مخاطب کاربردی نباشد، پاسخ سریع، صریح، نزدیک تر و بهتری را به مخاطبان و کاربران ارائه نمایند.
چرا جستجوی مفهومی مهم است؟
جستجوی معنایی برای موتورهای جستجو به معنی دادههای بیشتر، اسپمهای کمتر، درک عمیقتر از قصد کاربر و جستجویی قدرتمندتر بر مبنای زبان طبیعی یا زبان محاوره انسانها میباشد. دستیابی به جستجوی معنایی به سایر موتورهای جستجو و مخصوصاً گوگل ایت امکان را میدهد که احتمال ارائهی بهترین تجربهی جستجو و بهترین پاسخ را به کاربر افزایش دهند.

از سوی دیگر دادههای دنیا هر دو سال، دو برابر میشوند. در چنین شرایطی، دادههای بزرگ به قاعدهی اصلی بازار جستجو تبدیل شدهاند. با این حال، این حجم غیرقابل تصور از دادهها معمولاً به این سوال ختم خواهد شد که « این همه داده برای من چه معنایی دارد؟» فرایند سازماندهی، ساختاردهی و ارتباطدهیِ معنایی این دادهها، همان نقشی است که موتورهای جستجو به دنبال آن هستند و در این مسیر چیزی بهتر از تکنولوژی جستجوی معنایی وجود ندارد.
عملکرد جستجوی معنایی
جستجوی معنایی تلاش موتورهای جستجو برای درک نیت کاربر از جستجو میباشند تا بتوانند با توجه به این جستحو بتوانند بهترین و کاربردی ترین نتیجه ممکن را نمایش دهند. موتورهای جستجو برای اینکار به چیزهای زیادی دقت میکنند و مهم ترین آنها درک ارتباط کلامی بین کلمههای جمله جستجو، روش جمله بندی، سابقه فعالیت کاربر، جستجوهای قبلی و موقعیت مکانی و کوارد دیگر میباشد. در واقع جستجوی معنایی بر پایه مفهوم کلی جستجو، محتوای مناسب در وب و همینطور کاربردیترین نتیجه ممکن در لحظه، استوار است.
چرا برندها برای جستجو مفهومی مهم می باشند؟
تکنولوژیهایی از این قبیل که پاسخ تمامی سوالات را در کوتاه ترین زمان ممکن رمزگشایی میکنند، برای برندهای مطرح و مشهور دنیا اهمیت زیادی دارد. به طوریکه کافی است که سایت خود را بهینه نمایید و از دیدگاه سئو به آن نگاه کنید، متوجه خواهید شد بدون اینکه کاری در این زمینه انجام دهید در رتبههای بالای گوگل قرار خواهید گرفت. این مسئله کاملا بدیهی است که با طراحی سایت و یا یک فروشگاه اینترنتی میتوانید محصولات را به فروش برسانید. اگر شما صاحب برند یا کالای تجاری باشید، همه سایتهای فروشگاهی مجبور به فروش محصولات شما خواهند شد، به این دلیل که آن برند کالا تحت مالکیت شما میباشد.

بنابراین صاحب برند بودن باعث میشود که محصولات شما با تبلیغات مناسب در فضای مجازی و حقیقی شناخته شوند و در تمام فضای مجازی محصولات شما پر شوند. در واقع داشتن یک نام تجاری یا برند میتواند در جستجوها، مهم باشد. با استفاده از جستجوی معنایی میتوان بازاریابی کرد. این جستجو فرصتی طلایی و مناسب برای کابران میباشد، که با تولید محتوای سئو و صحیح، بتوانند به فروشهای قابل توجهی در زمینه کسب و کارهای اینترنتی دست پیدا کنند.
کاربردهای جستجوی معنایی
جستجوی معنایی تا حدی توسط گوگل پیادهسازی شده است و مونههایی از قدرت این شیوهی جدید جستجو را در نتایج جستجوی گوگل مشاهده میشوند. حتماً در آینده کاربردهای بیشتری از قابلیتهای جستجوی معنایی پیدا خواهد شد اما در اینجا چند مورد از کاربردهای جستجوی معنایی را معرفی خواهم کرد:
شناخت محتواهای بی کیفیت
یکی از منافع جستجوی معنایی برای گوگل این است که از طریق آن میتواند محتواهای کمکیفیت را شناسایی کند و رتبه آنها را افزایش دهد و آنها را به صفحات آخر انتقال دهد. در گذشته برخی افراد انبوهی از کلمات کلیدی را همرنگ فضای زمینهی سایت در صفحات قرار میدادن، اما خزشگرهای گوگل آنها را مییافتند و رتبه صفحه را بالاتر ارزیابی میکردند. ولی امروزه به لطف الگوریتمها و تکنیکهای پیچیدهای همچون LSI یا latent semantic indexing ،LDA یا latent Dirichlet allocation و همچنین تکنیک term frequency-inverse document frequency یا TF-IDF و دیگر حقهی تکرار بیحساب و کتاب کلمات کلیدی کاربردی ندارد.

به عنوان نمونه در تکنیک LDA یا Latent Dirichlet Allocation از فراوانی یک واژه و روابط از پیش تعیین شده و وزن دهی شدهی بین واژهها استفاده میشود تا کیفیت محتوا به نحو دقیقتری ارزیابی گردد. این یعنی موتورهای جستجو درک خوبی از میزان حضور آماری واژهها در کنار یکدیگر دارند و میتوانند ارتباط معنایی و همبستگی این حضورِ توأمان را درک کنند که این نیز به نوبهی خود در نبرد آنها علیه اسپم و محتوای بیکیفیت به کار میآید.
تشخیص و اصلاح خودکار املای کلمات
شاید برایتان شگفت انگیز باشد که گوگل به سطحی از پیشرفت رسیده که اشتباهات املایی را تشخیص میدهد و از نتایج آن برای سنجش محتوای بی کیفیت استفاده میکند. اما با توجه به آزمونهای صورت گرفته میتوان با احتمال بالایی گفت که الگوریتمهای گوگل دستکم در بخش زبانهای پرکاربرد نظیر انگلیسی، اشتباهات املایی و دستور زبان را به خوبی متوجه میشوند و صفحات پراشتباه را از نتایج خود حذف میکنند یا به رتبههای پایینتر میفرستند. حتماً برای شما هم پیش آمده که سهواً کلمهای را در کادر جستجو اشتباه تایپ کنید و گوگل شکل درست آن را به شما یادآوری کند و نتایج را نیز بر اساس شکل صحیح کلمه برای شما نمایش دهد. این یکی از کاربردهای جستجوی Semantic گوگل است.
پاسخ گویی به سوالات
امروزه موتورهای جستجو با کمک جستجوی مفهومی به آسانی قادرند موضوعات و پرسشهای مختلف را درک کنند و برای آن ها پاسخی داشته باشند. اگر در یکی از موتور ها سوالی بنویسید گوگل با بررسی اطلاعات موجود در بستر اینترنت متوجه میشود که پاسخ سوال کدام است. گوگل با پیشرفت جستجوی معنایی میتواند ارتباط بین کلیدواژه و دیگر موجودیت ها را بررسی نماید و پاسخی دقیق به جستجوی کاربر بدهد.

در واقع موتورهای جستجو با استفاده از جستجوی معنایی میتوانند به درک بهتری از خواستهی کاربران برسند، چرا که جستجوی معنایی مبتنی بر شیء (Entity-Based) است. منظور از شیء یا Entity، هر چیزی است که هویت و خصوصیاتی ویژه و یکتا داشته باشد. مانند یک فرد مشهور، یک شخصیت سینمایی، یک کتاب خاص، یک ناحیهی جغرافیایی بخصوص، یک نظریهی علمی و … که گوگل برای این جستجوها قطعا پاسخی خواهد داشت.
گراف دانش
یک قابلیت هیجانانگیز دیگر که با استفاده از جستجوی معنایی ایجاد شده است، گراف دانش میباشد. حتماً در بعضی از جستجوهای خود در سَمتِ راستِ صفحه، یک نوار کناری یا Sidebar مشاهده کردهاید. گوگل این نوار کناری را گراف دانش مینامد. گراف دانش یک نمونهی اعلا از سیاست گوگل برای فهم جستجوها به جای فهم رشتهی کاراکترهای حرفی و عددی است.

